Şirketlerle Eğitim

Artık iş dünyasında çabuk düşünüp doğru karar vermek herzamankinden daha önemli. Bu yüzden kimi ticaret okulları yaratıcılık ve liderlik gibi yeteneklerin öğretilmesinde doğaçlama derslerini kullanır oldu.

Birçok insan doğaçlamanın metinsiz komedi tarzı tiyatrolarda kullanıldığını düşünse de bir çok spontan tiyatro tarzına uygulanmaktadır. Bu işin uygulayıcıları doğaçlamayı iş dünyasını hedef alan eğitimlerde kullanmanın şakaya gelmeyeceğini ifade ediyor.

Ticaret Doğaçlamaları isimli kurumun CEO’su ve Duke Üniversitesi Fuqua Ticaret Okulu’nda görevli var. Doç Robert Kulhan, uzun yıllardan bu yana sahnede doğaçlama performans yapmış ve şimdilerde ticaret üniversitesi öğrencilerine ve yöneticilere doğaçlama öğretiyor.

Kulhan CNN’e yaptığı konuşmada ‘Doğaçlama sadece komediyle alakalı değil, tepki verebilmekle—yüksek derecede odaklanma, şimdi ve burada olabilmekle alakalıdır’ dedi.

Doğaçlama insanlara tepki verme ve uyum sağlamayı öğretirken aynı zamanda da yaratıcılığı, inovasyonu, iletişimi, takım çalışmasını ve liderliği öğretebilir.


Balachandra CNN’e ‘Doğaçlama, çabuk düşünüp karar vermeyi, hazırlıksız olduğunuz durumlar karşısında reaksiyon gösterebilmeyi ve uyum sağlamayı öğretir’ dedi. Ardından ‘Bu da kontrolünüz dışında gelişen olaylar karşısında liderlik ve müzakere yeteneğinize etki eder. Müzakere dinamik bir süreçtir—bu süreçte hızlı düşünüp karar vermek ve uyum sağlayabilmek zorundasınız.’ diye ekledi.

Kulhan ve Balachandra, doğaçlamanın anahtarının ‘Evet, ve...’ prensibi olduğu konusunda hemfikirler. Her ikisi de bu düşüncenin özellikle iş dünyası için geçerli olduğuna inanmaktadırlar. Doğaçlama sanatsal performans diğerlerinin söylediklerini iyi dinlemeyi, ifade edileni kabul etmeyi ve öyküyü bunun üzerine ilerletmeyi gerektirir. İş dünyası jargonuyla söyleyecek olursak, masaya getirilen her fikri kabul etmek ve bu fikri ilerletmek anlamına gelir.

Kulhan, bu şekilde ‘yargılamayı askıya alma’nın beyin fırtınası ve yaratıcı düşünme için olmazsa olmaz olduğunu ifade etti. Ancak yüksekten uçan yöneticiler için koşulsuz kabul ediş her zaman o kadar da kolay değil.

Kulhan ayrıca ‘İş dünyasında, zamanın yüzde yüzünde, yüzde yüz doğru olmak gerektiği konusunda yanlış bir kanı hakim. Gerçek ise zamanın yüzde onunda yüzde yüz doğru olabildiğinizdir, geri kalan zamanlarda bir seçim yapmak zorunda kalırsınız’ dedi. ‘Eldeki sonsuz veriyi değerlendirme sürecinde kararsızlığa ya da doğru olmak gerekliliğinin baskısından doğan bataklığa saplanırız. Bu yüzden her zaman doğru olmak zorunda olduğumuz hissine kapılırız. Fakat bir seçim yaptığınızda uyum sağlamak, reaksiyon geliştirmek ve ihtiyacınız olan değişkenleri işler hale getirmek için fırsatınız vardır.’ diyen Kulhan, doğaçlama prensiplerinin iş dünyasında becerilerini bileylemek isteyenlere yardımcı olabileceğini, doğaçlama dersi almamış olanların bile doğaçlama prensiplerini hayatlarına uygulayabileceklerini ifade etti.

‘Bunun bir yolu kendiniz denetlemenizdir—gerçek hayatta ne yaptığınıza ve yaptığınız şeyin başka insanları nasıl etkilediğine dikkat edin’.

‘Bahsettiğimiz ‘Evet, ve...’ prensibini evde ya da toplantıda deneyin. Yargılamalarınızı askıya almaya, bu prensipleri gerçek hayatınızda da uygulamaya çalışın’.

DOĞAÇLAMA TEKNİKLERİ İLE DÜNYANIN HIZINI YAKALAYIN

Doğaçlamanın dünya çapında hızla popülerleşen uygulamalarından biri eğitim kurumlarında, sivil toplum kuruluşlarında ya da iş dünyasında ekip, özgüven, yaratıcılık, farkındalık gibi konular doğrultusunda uygulanma şeklidir. Birçok sektörden büyük firmalar ya da sivil toplum kuruluşları artık çalışanlarından veya üyelerinden sadece denileni yapmalarını değil, insiyatif kullanarak hazırlıksız oldukları durumlar karşısında dinamik davranmalarını istemektedir. Dünya artık çok hızlı ve bu hıza ayak uydurmak için bir takım kaslarımızı güçlendirmek zorundayız.

Doğaçlama Tiyatroda elimizde ekip arkadaşlarımız dışında neredeyse hiçbirşey yoktur. Katılımcı seyircimizden aldığımız sözcükleri, fikirleri takım arkadaşlarımızla birlikte anında geliştirmek ve anlamlı bir bütün oluşturarak görselleştirmeli ve sonucunda da katılımcılarımızın iyi vakit geçirmelerini sağlamalıyız.

​Doğaçlama Tiyatro performansına hazırlık evresi ciddi ve bir o kadar eğlenceli bir süreçtir. Doğaçlamanın doğası gereği bir takım yetilerimizin bileylenmesi ve geliştirilmesi gerekir. Doğaçlama Performans için atölye sürecinden geçmiş ekip üyelerinin kazanımlarını şöyle sıralayabiliriz;

Kazanımlar
-Etkin Dinleme : Elimizde yazılı metin yoksa karşımızdakinin ne dediğini ya da yaptığını tam ve doğru anlamak için onu dinlememiz ve ona göre reaksiyon göstermemiz gerekir. Aynı günlük hayattaki gibi.

-Takım Olabilme : Bireysel yeteneklerimizi takım arkadaşlarımızın yetenekleriyle beslemeli, ekip içinde insiyatif almaya ve sorumluluğu paylaşmaya gönüllü olmalıyız. Destek alabilmemiz için destek olmalıyız.

-Yüksek Derecede Odaklanma : Kafamızı başka şeylerin meşgul etmesine izin verirsek neyi başarabiliriz ki?

-Çabuk Düşünüp Hızlı Karar Verme : Fazla vakit yok, seyirci karşımızda ve oyuncu arkadaşımız ona destek olmamız için gözümüzün içine bakıyor.

-Anda Olabilme : Başka nerede olabilirsiniz ki? Doğaçlama yüksek oranda ‘şimdi ve burada’ olmayı gerektirir.

- Kısıtlı İmkanları Etkili Kullanma : Performans alanı, seyirci ve takım arkadaşlarımızdan başka birşey yok elimizde. İşte bu an aslında imkanlarımızı sınırsız hale getiriyor. Sınır sadece ortak hayalgücümüzün sınırları.

-Yenilikçi ve Yaratıcı Olma : Doğaçlamada her an yenidir. Önceden hesaplanmış konuların ya da esprilerin yeri yoktur. Ne yapacaksak şimdi ve burada yapmak zorundayız. Ne söyleyeceğimizi değil, üretme ve ifade etme olanaklarımızı araştırmalıyız.

-Hesap edilmeyen yeni durumlara hızlı ayak uydurma : Oyuncu arkadaşlarımız hesap etmediğimiz durumlar ve cümleler kurabilir. Bu bir hata mıdır yoksa yeni bir fırsat mı?

-Liderlik yetilerinin yanında başka bir lidere uyum : Doğaçlamada liderlik yapabilmek için takip edebilmeyi öğrenmemiz gerekir. Her an yenidir ve her süreç yeni liderleri ve takımları gerektirir. Biz buna ‘Takip edeni takip et diyoruz.’

-‘Evet, ve...’ prensibiyle olan durumu kabul etme ve üstesinden gelme veya geliştirme : İşte en önemli düsturlardan biri. ‘Ama’ diyerek güvenli ve kısır bir alana kendini hapseden bir insan mısınız yoksa ‘Ve’ diyerek süreci ortaklaştıran, besleyen ve kazanımı yüksek yeni maceralara hevesli bir takım üyesi misiniz?

-Yeni fikirleri yargılamadan değerlendirme : Masaya atılan her fikir önce kabul edilmeyi ve geliştirilmeyi hak eder.

-Açık Olma : Tek başımıza değiliz ve dünyanın bütün doğrularını bilmemize imkan yok.

-Kaygıyla başa çıkma ve pozitif ifade : Korkacak bir şey yok, yeter ki kendimizi doğru ifade edelim.

-Etkin vücut dili kullanımı : Bedenimiz, sesimiz, mimiklerimiz, jestlerimiz, konuşma tarzımız kısaca bizi hayatta kılan, varolduğumuzu gösteren herşey. İyi bir ifade için parçaları bütün halinde kullanmayı öğrenmemiz gerek.

Sonuç
İster bir şirkette çalışalım, ister herhangi başka bir amaçla biraraya gelmiş insanlardan oluşan bir topluluğun ya da takımın üyesi olalım, ortak amacımız doğrultusunda özgün katkılar sağlayabilmek için rutinin yabancılaştırıcı etkilerinden sıyrılmamız gerekir.

Söyleneni sorgulamadan yerine getiren bireyler bize ancak tarihe gömülmesi gereken organizasyon modelleri sağlayabilir. Bireyin kendi rengini kaybetmeden ekip içinde var olabilmesini sağlamak için doğaçlama doğal bir kaynaktır.

Bu doğal kaynağa ulaşabilmek için ise patikalara hakim bir lider olmazsa olmaz. Aksi takdirde yolunuzu kaybedebilir ve sıkıcı güvenli alanlarınızda sıkışıp kalma ihtimaliniz güçlenebilir. Macera dolu, eğlenceli bir öğrenme süreci için koçunuzun sizi iyi anlaması ve amacınız doğrultusunda size yol göstermesi gerekir.